İkinci El Araç | Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz

İkinci El Araç almak tam anlamıyla bir risk. Klasik bir modele yüklü meblağlar vermediğiniz sürece otomobil, bir yatırım aracı da olmadığı için kontağı çevirip adım attığınız anda % 20 değer kaybediyor. Ki klasik araçlar da; para kazanma değil zevk vesilesi bir hobi olduğu için dört tekere parayı saçanlar, sonrasında “kazanacağız kar edeceğiz” diye kaygılanmıyor. Dünyanın en pahalı akaryakıtını kullanıyoruz ama sorun değil, ben alırım kardeşim diyenlerdenseniz aşağıda sıraladığım “ikinci el araç alırken” dikkat edilmesi gerekenler listesini satır atlamadan okusunlar.

Hele ki ilk defa araç alacaksanız ve bütçeniz nedeniyle 0 km’lere yaklaşamıyorsanız ödeyeceğiniz miktarın sadece araca ödeyeceğiniz bedel olmayacağını bilmelisiniz; vergi ve sigorta ücretleri, kasko, araç muayenesi, yakıt, bakım, otoyol – köprü geçişleri; yıkama, süs takma, “hadi bir dört lastik değiştirelim”den olası cezalara kadar bin bir farklı kalem sizi bekliyor. Tercih sizin tabi. Ben ulaşımımı motosikletle sağladığım için olayı uzaktan izliyorum.

Senede 25.000 km üstü yapan bir sürücünün İkinci El Araç için dizel modellere yönelmesi “kar kaygısı” açısından nispeten mantıklı bir karar olacaktır ancak yukarıda da ifade ettiğim gibi akaryakıt pahalı – motorinle benzin bedelleri arasında pek fark kalmadı. Yok biz sayfiye gezilere gidelim, çarşı pazar dolaşalım zaten hafta içi çalışıyoruz diyenlerdenseniz benzinli almanızda hiç bir sakınca yok. Dizellerde bakım maliyetlerinin yüksek olacağını da ekleyelim. Doktordan veya öğretmenden satılık araçların cazip olmasının sebebi bu kişilerin az km yapmasından kaynaklanır. Kendinize karşı dürüst olun ve eğer uzman birisi değilsiniz bilen biriyle pazarlığa gidin.

İkinci El Otomobil

İkinci El Araç – Markanın servis ağının genişliği, modelin yedek parça bolluğunu da hesaba katın. Çok yaşlı olmayan, iyi bakımlı, kilometresi düşük bir araç seçin. Renk ve seçenekler konusunda esnek olun, ikinci el araç piyasasında bakımlı araç çok önemlidir. Satıcıya ulaştığınızda vakit kaybetmeden doğru soruları sorun. Aracın tüm kayıt ve trafiğe çıkma belgelerini, üretici firmanın tavsiyelerine uygun olarak servisinin yapılıp yapılmadığını, en son ne zaman servise gittiğini, yakın zamanda yeni lastiklere ihtiyacı olup olmayacağını sorgulayın.

Biraz daha maliyetli ama daha güvenilir bir yolla İkinci El Araç edinmek isterseniz, araç satış bayilerini tercih edebilirsiniz. Bu yol biraz daha maliyetlidir çünkü komisyon söz konusudur ve otomobil pazarları gibi kurban pazarlıkları söz konusu olmayabilir ancak her zaman karşınızda muhatap bulabilirsiniz. Otomobil pazarı gibi maceralardan aldığınız araçlar daha ucuza gelebilir ancak satış sonrası muhatabınız kalmaz.

Almayı planladığınız otomobili incelemeye eski kıyafetlerle gitmelisiniz; yeni elbiselerinizi kirletmekten çekindiğiniz için onlardan çok daha pahalıya mal olacak arızaları atlayabilirsiniz, ellerinizi temizleyecek bez ya da kağıt havlu bulundurun ve eski kıyafetler giyin, cep feneri ve bulabilirseniz yanınıza küçük bir mıknatıs alın. Gündüz ve yağmursuz bir gün tercih edin. Mümkünse otomobilin geceyi geçirdiği yere gitmeyi tercih edin, bu sayede ilk çalışmadaki sorunları görebilirsiniz. İkinci El Araç dikkatli araştırılmalı.

Kimse size bir şey hibe etmiyor ve para verip alacağınız için muhatabınıza aklınızdaki soruları net bir şekilde çekinmeden sorun, aceleci davranmayın. Görüşmeye 20 dakika önce gidin, otomobil için yapılan hazırlığı da görmüş olursunuz. Deneme sürüşünüzde mümkünse 20-50 kilometre hızla bir duvar boyunca ilerleyin, Bu şekilde yankılanan ses ve alışılmamış gürültüleri kaçırmadan duyabilirsiniz. Eğer bir aracınız varsa bu kontrolü daha önceden arabanızla test edip kulağınızı alıştıra bilirsiniz. 

  • Lastiklerin kaç yıllık olduğunu sorun, taban desenini kontrol ederek yedek lastiği inceleyin. Tanıdığınız bir tamirci veya kaportacıya götürüp kontrol ettirin. Kaza geçirip sonradan toplanmış olabilir. Çalıntı olup olmadığını öğrenmek için motor ve şase numaralarını, ruhsattaki motor ve şase numaraları ile karşılaştırın. 
  • Otonun sicilini sorgulamadan asla kaparo vermeyin. Sahibi ile anlaştığınızda, otoyu ücretini ortaklaşa ödeyeceğiniz bir otoparka teslim edin. Trafik Şube‘den aracın hilesiz olup olmadığını öğrendikten sonra otomobili alın.

Dış görünüş ve kaportada dikkat edilmesi gerekenler:

  • Almayı düşündüğünüz aracın etrafında gezerek çürük, pas ve boya hatalarını takibe çalışın, ağır hasar görmüş bir arabayı dahi onarmak mümkün. Ancak mükemmel onarım her zaman olası değildir. Kapı ile çamurluk aralarında üst ve alt aralıklarına dikkatli bakın üst ve alt aralıklar arasında fark bulunmamalı.
  • Biraz yukarıda “yanınıza mıknatıs alın” demiştim hatırlarsınız. Mıknatısı özellikle otonun köşelerine ve tavanına yapıştırın; mıknatısın değişik çekim gücü gösteriyorsa, bu boyanın altında macun tabakası olduğunu ve aracın onarıma girdiğini gösterir.
  • Aracı her iki tarafından boylu boyunca izleyin. Üstündeki yansımalar bozuk olmayan kesintisiz bir hat izlemelidir. Cam kenarını ve kapı açma kollarını/kilitlerini gözden geçirin; buralardaki boya hatalarını ya da kauçuk/metal aksam üzerindeki boya kalıntılarını fark etmeye çalışın, bu tip izler görürseniz otomobilin tekrar boyandığından emin olabilirsiniz.
  • Kapıları açarak kapı iç kenarlarında; kilit aksamında, elektrik kablo tesisatında ve kapı fitili gibi yerlerde boya izleri yakalamaya çalışın. Kaputu açıp kaput bağlantı menteşelerindeki cıvata kenarında boya sıyrılma veya yer değiştirme izlerine bakın. Çamurluk ağızlarına, marşpiye altına paslar için bakın.
  • Sağlıklı bir süspansiyon (amortisörler) 1-2 kez yukarı aşağıya hareket ettikten sonra durur. Otomobilin dört köşesine gidip yukarıdan aşağıya sallamaya çalışın ve bırakın.
  • Ön arka aynı akstaki lastiklerin hepsi aynı tip ve model olmalıdır. Dışarıdan bakın; düz bir zeminde öne-arkaya veya sağa sola yatık bir durum söz konusuysa süspansiyon sisteminde sorun var demektir.

Motor çalışmadan önce de şunlara dikkat edelim:

  • Motor çalıştırmadan kaputu açıp motora ve kablo demetlerine dikkatlice bakın yağ sızıntılarını ve sonradan bantlanmış kabloları yakalamaya çalışın, sonradan bantlanmış kablolar gelişi güzel yapılmış onarımları görmenizi sağlayacaktır.
  • Yağ çubuğunu çekerek ucundaki yağın rengini takip edin; yağ eğer yeni ise koyu sarı olması çok mühim değildir. Çubuğun ucundaki yağı parmaklarınızın arasında ezip içinde çok küçük metal parçalar olup olmadığını hissetmeye çalışın; eğer metal parçalar hissederseniz motorun durumu iyi değildir aman dikkat. Yağ çubuğunun ucundan baş ve işaret parmaklarınızın arasına koyduğunuz yağ, iki parmağınızın arasında uzuyorsa o temiz yağdır.
  • Motor kayışlarını ve su seviyesini kontrol edin. Bunu yapmak için radyatör kapağını açmanız gerekecektir. Yağ kapağını açın ve el feneriyle içini izlemeye çalışın. İkinci El Araç üzerindeki parçalar yağlı fakat kurumsuz, temiz olmalı.

Motoru çalıştırdıktan sonra şunlara dikkat edelim:

  • İkinci El Araç’ta siyah renkli duman; motorun gereğinden fazla yakıt tükettiğini gösterir, motor ve yakıt sistemi bakımsızdır. Yoğun beyaz duman ise silindirlere su karıştığını gösterir, motorun açılması gerekmektedir.
  • Mavi renkli gaz, motorun yağ yaktığını ve acil onarıma girmesi gerektiğini size gösterir. Bu durum bazı çakal satıcılar tarafından daha yoğun bir motor yağı (30 numara veya bir motor katkısı) konarak bertaraf edilebilir ancak bu durumda da buji kontrolü size gerçeği söyleyecektir.
  • Kolay çalışıp çalışmadığını motoru çalıştırarak kontrol edin, 3-5 dakika gaza basmadan çalıştırın, bu sırada olağan dışı sesleri atlamamaya çalışın. Daha sonra 1 dakika yarım gaz verip egzozdan çıkan gazın rengine bakın ve yukarıda saydığımız maddeleri inceleyin. Çalıştırdığınızda motor eğer soğuksa az miktarda beyaz duman ve bir miktar su damlaması normaldir. Çünkü zaten benzinin yanmasıyla bir miktar su oluşur.
  • Motor ısındıktan sonra rölantide motorun normalin üstünde sarsılıp sarsılmadığını takip edin. Sarsılıyorsa düzensiz ateşleme veya yakıt kesintisi söz konusudur. Ateşleme sistemi veya yakıt sistemi bakımı şarttır. Patlat susturucu veya egzoz sızıntılarını gaz vererek izlemeye çalışın. İkinci El Araç her zaman risktir.

Sürüş sırasında şunlara dikkat edelim:

  • 1.viteste el frenini bırakmadan otomobili yavaşça hareket ettirmeye çalışın. Otomobil hareket ederse el freni çalışmıyordur dikkat edin. Hareket etmezse el frenini indirip tekrar deneyin. Olağan dışı bir sarsılma olursa debriyajda bir sorun mevcut demektir. 
  • Hareket ettirdikten sonra henüz hızlanmadan ve 1. vitesteyken yavaşça frene basarak frenlerin çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Çalışmıyorsa el freni ile durmaya çalışın.
  • 180 derecede dönüş yapabileceğiniz bir yerler bulun ve dönerken akslardan gelen sesi kaçırmamaya çalışın. Aks uçları aşınmışsa dönerken tıkırtılar duyacaksınız ve otomobili düzelttiğinizde bu tıkırtılar kesilecektir. Olağan dışı vuruntu, gıcırtı, tıkırtı gibi sesleri tespit etmeye çalışın.
  • Düz bir hatta ilerlerken kontrollü bir halde direksiyonunuzu bırakın. Araç sağa sola çekerse rot ayarında bir sorun mevcuttur. Düz bir hatta ilerlerken direksiyon düz değilse rot ayarı şarttır. Düzgün bir yolda hızlandığınızda otomobil ve direksiyon titriyorsa lastiklerin balansı bozuktur ve balans ayarı gerekmektedir.
  • Aynı şekilde hızı arttırdığımızda otomobil sapıyor ve direksiyonu kontrol etmekte güçlük yaşıyorsanız arka lastiklerden biri inik olabilir ya da rot ve rotiller, akslar, salıncak burçları gibi ön takım ünitelerinde sorun olabilir. Rot ve balans ayarları bozuk bir malı bu ayarları yaptırmadan edinmeyin.
  • Özellikle 10 yaşın üstündeki araçların fren hortumlarının mutlaka değiştirilmesi, fren merkezi ile pistonların kontrol edilmesi gerekir. Hidrolik seviyesi de kontrol edilmeli.

İkinci El Araç Önerileri:– Araçlarda en çok kullanılan triger kayışının ömrü 40.000-100.000 km’dir. Çoğu zaman atlanan bu parça, belli bir kilometreyi aşmış otolarda mutlaka değiştirilmelidir. Bu değişimde bilya, varsa gerdirme yayı ve diğer birkaç küçük parçanın da mutlaka yenilenmesi şarttır. Triger kayışı ihmal edildiğinde araçta ciddi masraflar ortaya çıkar. Mühim bir mevzudur.

TRAMER’de İkinci El Araç durumunu sorgulayın. Borç durumu olup olmadığını öğrenin. Otomobil trafiğe kayıtlı dahi olmayabilir. Bazı acemi alıcıların kiralık otomobillere bile para ödediği durumlar yaşanmıştır. Özellikle triger kayışı, fren hortumları, rot, rot başı gibi ön takım parçaları ve süspansiyon gibi bir çok parçanın kontrollerinin yapılması gerekir. Bu sebepten işin ehline başvurun.

İkinci El Araç alırken yukarıda saydığımız konuları mutlaka takip edin!