Antep Fıstığı Hakkında İlk Kez Duyacağınız Bilgiler

Arkeolojik kazılar, Orta Asya ve Orta Doğu’ya özgü bir kesin kaynağı olan antepfıstığının M.Ö. 6750’lerde dahi yaygın olduğunu göstermektedir. Esasen bir çöl bitkisi olan antepfıstığı doğru koşullar sağlandığında oldukça dayanıklıdır, -10 ve yaz aylarında + 50 derecelere hayatta kalabilirler. Antepfıstığı ağacı 150 yıldan fazla yaşayabilir, yüksekliği 9 metreyi bulabilir. 10-20 santimetre uzunluğunda yaprak dökmeyen dalları vardır. Her bir antep fıstığı ağacı ortalama 50 kilogram meyve verebilir. 100 gramında 560 kalori vardır. Bir fıstık ağacı, ilk ürünü üretebilmesi yaklaşık 10 ila 12 yıl bekler.

Yüksek değeri nedeniyle “yeşil altın” olarak nam salmış fıstığın başlıca üreticileri olan İran ve ABD toplam dünya üretiminin yaklaşık 4’te üçünü karşılamaktadır. Çin’de antep fıstığı, sağlık, mutluluk ve iyi şansın sembolüdür. Badem ile birlikte İncil’de adından bahsedilen iki yemişten biridir. Çiğ veya tuzla kavrulmuş olarak tüketilebilen bu besin antioksidanlar açısından iyi bir kaynaktır. Lif, protein, fosfor, potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum, manganez, çinko, bakır, sodyum ve selenyum gibi zengin minerallerden açısından önemli bir kaynaktır. ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, antep fıstığı 30’dan fazla vitamin, mineral ve benzeri takviye sağlar.

Kaliforniya, ABD’deki önemli antep fıstığı merkezlerinden birisidir. Antep fıstığı, lezzetli tavuk veya deniz mahsulleri ürünlerine çok yakışır. Yine araştırmalara göre antep fıstığı; soda-gazoz, cips, şekerleme ve pişmiş ürünler de dahil olmak üzere benzer popüler atıştırmalıklara karşı daha sağlıklı bir alternatiftir. Antep fıstığının içerdiği yağ diğer fındıklarla karşılaştırıldığında en düşük seviyededir. Afrodizyak etkilere sahip antep fıstığı erkeklerde cinsel etkinliği de büyük ölçüde artırıyor. Çalışmalar gösteriyor ki, üç hafta boyunca yaklaşık 100 gram antepfıstığı tüketen erkeklerin işlevleri yüzde 50 oranında gelişiyor. Bu raporlama ultrason taramaları ile de doğrulanmıştır.

Kan şekerinin yükselmesini önlediği için şeker hastalarına da önerilir. Kendiliğinden olgunlaşıp çatlayan ve kendini ağaçtan atan antep fıstığı en kaliteli türü olarak kabul edilir ve diğer çeşitlerine göre daha lezzetlidir.  Türkiye’de “ağaç altı” ve “çıtlak” denen bu tip fıstıklar diğer fıstıklardan ayrı toplanır ya da tüm mahsul toplandıktan sonra tek tek ayıklanır. Antepfıstığı, Çin ve İran’da; şekli gülen bir suratı andırdığından olsa gerek “mutlu fıstık”, “gülen fıstık”  ve “yeşil badem” adlarıyla da bilinir.

Antep fıstıkları, toplandıktan sonra oksijen tükettiğinden karbondioksit açığa çıkarmaya meyilli besinlerdendir. Bu nedenle depolarda yeterli havalandırma bulunmazsa, depo ya da saklandıkları bölmelere giren kişilerin zehirlenmesine dahi sebep olabilirler. Basınçlı ortamlarda yanmaya da meyillidirler. Çabuk yanan maddeler listesinde yer aldıkları için nakliye firmalarının kara listesine girmişlerdir.