Karamelize şekerle tatlandırılmış alkolsüz içecek Coca-Cola, Dünyada en fazla tüketilen meşrubatı ve en değerli markası konumundadır. Formülü bugüne kadar ticari sır olarak saklanan, 1886’da kurulan Coca-Cola’nın adı; Kola fındığı, kafein kaynağı ve koka yaprakları isimlerinin birleşiminden oluşur. Coca-Cola, sadece hepimizin bildiği soğuk içecekleri üretmez. Neredeyse her ülkede lisanslı ürünlerini, şişeleme malzemelerini, filtrelenmiş suları, tatlandırıcılar ve konsantrelerini üretiyor. The Coca-Cola Company ayrıca Burger King ve benzeri büyük zincir mağazalara konsantre satıyor.
Efsanevi içeceğin mucidi, 1886’da ilk formüle eden Yahudi albay John S. Pemberton’dur. ABD İç Savaşında yaralanan morfin bağımlısı Pemberton, bir yandan da tehlikesine rağmen afyon bulmaya çalışıyordu. Kimyager ve eczacı olarak çalıştığı dönemde aklına kokainli şarap yapmak geldi. Karışımlarlıya Pemberton French Wine Coca’yı 1885’te icat etti. Kola özütü, şarap ve koka yaprağı katkılı ürününü bir yıl sonra piyasaya sürse de, Atlanta yasaları nedeniyle üründeki kokain yaprağı ve alkol başına dert açtı. Bu yüzden işi bırakmak zorunda kalan Pemberton, 8 Mayıs 1886’da Atlanta’da pirinç çaydanlıkta alkolsüz serinletici bir şurup yaptı. Karbonatlı su katkılı şurubu arkadaşlarına ikram tattırdı. Yeni şurup öylesine beğenildi ki, eczanesinin bahçesinde bardağı 5 cent’ten satışa sundu. Pembertonun ortağı Frank Robinson ürüne Coca Cola adını vererek Coca-Cola’nın bugüne kadar değişmeden gelen bilindik logosunu yarattı.
Dünya üzerinde Coca Cola satmayan iki ülke vardır: Kuzey Kore ve Küba.
1905’e kadar Coca Cola’da kokanın kullanılmasının, uyuşturucu bağımlılığına sebep olduğu konusundaki tepkiler sonucunda şirket geri adım attı; içeriği 1905′te değiştirildi ve içeriğindeki kokain elementleri tamamen çıkartıldı.
İlandaki “Nefis ve Serinletici” sloganı, 1888’de piyasadaki 3 Coca-Cola versiyonunun reklamıydı, Pemberton ve sonrasında başına iş açacak 4 ortağı tarafından anlaşmasız bir ortaklık kurulmuştu.
Devam eden yıllarda yönetim ve haklar konusunda sayısız sorun yaşandı. Bu çatışmaya sebep, John Pemberton’un basit bir belgeyi imzalamayı unutması idi. 1888’ün 16 Ağustos’unda Pemperton öldü ve ortaklardan Asa Griggs Candler 1891’de Pemperton’un kızı Cahrley Pemberton’a ait hissenin üçte birlik bölümünü, Walker hissenin yüzde 50’sini, şirketin haklarını ve formülü sadece 2300 dolar karşılığında satın aldı. 1892’de The Coca-Cola Company adıyla 100 bin dolar sermayeli şirket kuruldu. Bundan sonra geniş çaplı üretime başlandı. Asa Candler’e türlü yolla engel olmaya çalışan Charley Pemberton 23 Haziran 1894’de 40 yaşında ve babası gibi afyon bağımlılığından muzdarip olarak Atlanta Grady Hastanesinde vefat etti.
Markanın başarısı, taklitleri de beraberinde getirdi. 1916’da Fig Cola, Candy Cola, Cold Cola, Cay-Ola ve Koca Nola gibi taklitçilere karşı yüzlerce dava açıldı.
- 12 Mart 1894’de ilk kez şişede satıldı. İlk reklam, 1894 yılında Georgia eyaletinde asıldı.
- 29 Mayıs 1886’da ilk reklam The Atlanta Journal’da yayınlanır.
- Yeni patron Candler hedefine 1895’te erişti. Coca-Cola ABD’nin bütün eyaletlerinde satıştaydı.
- Büyük çaplı şişelemeye ise 1899’da geçildi.
- O dönemde parasız kupon uygulamasına geçildi. Kuponu getirene bir bardak Cola parasız veriliyordu.
- 1917’de Asa Griggs Candler işlerinden çekilerek politikaya atıldı ve Atlanta Belediye başkanlığı yaptı.
- Aile 1919’da Coca Cola Company’i 25 milyon dolara Atlanta’nın bir bankalar konsorsiyumuna sattı.
- 1915 yılında tasarımcı Earl R. Dean tarafından yeni bir şişe tasarladı.
- 1980’da Moskova Olimpiyatların resmi içeceği olan Coca Cola, 1982’de diyet kola üretimine başladı.
- Her gün, Dünya üzerinde tüketilen içeceklerin yüzde 3’ü Coca Cola markasıdır.
- Her gün, firmanın bir ürününü denemek isteseniz tüm ürünlerini denemeniz 9 yılınızı alır.
- Şimdiye kadar satılan Coca Cola şişeleri uç uca sıralandığı takdirde aya 2 bin kez gidip dönebilir.
- Firmanın değerinin 100 milyar doların üzerinde olduğu dile getiriliyor.
- Ülkeleri dahi geride bırakan Coca Cola, geliri itibariyle Dünya’nın 84’ün büyük ekonomisidir.
- Bir Meksikalı, 750 civarında yıllık Cola tüketir ki bu bir Dünya rekorudur.
- Noel Baba’nın beyaz sakallı versiyonu ilk kez Cola reklamları ile dünyaya tanıtılır ve popülerleşir.
- Uzayda astronotlar tarafından tercih edilen ve içilen ilk soğuk içecek Cola’dır.
- Cola için en uygun tüketilme derecesinin 1 ila 3 derece arasında olduğu belirtilir.
- Coca Cola’nın Dünya üzerinde 3 milyondan fazla satış otomatı vardır.
- Dünya nüfusunun yüzde 94’ü firmanın logosunu tanır.
- Çok az kişinin bildiği formül, kurumun en üst düzey kimyageri tarafından bile tam olarak bilinmiyor.
- Çocuk gelişimine verdiği zararlar nedeniyle Letonya’da yasaklanmıştır.
II. Dünya Savaş’ından sonra Amerikan yaşam tarzının simgesi olarak önce Avrupa’da, ardından tüm dünyada yaygın reklamları ile büyük pazar payı elde etti. Coca Cola ve PepsiCo, gazlı içecek pazarının yaklaşık yüzde 90’ına hakim durumda bulunuyor.
Coca-Cola ve Gizli Formülü
Pemperton ürettiği içeceğin formülünü her zaman gizli tutmaya çalışır. 1887’da Candler, Coca Cola’nın gizli formülünü alıp saklar. 1916’da ise Candler emekli olduğunda formülü oğluna vererek saklaması için görevlendirir. 1919’da formül Atlanta’dan New York’a götürülmüş, banka kredisi teminatı karşılığında bankaya teslim edilmiştir. Bu belge borcun ödendiği 1925’e kadar New York’taki bir banka kasada tutuldu. 1925’te doğduğu yer olan Atlanta’ya tekrar dönmüş formül 1925’den beri Atlanta merkezdeki SunTrust Bankasında muhafaza altındaydı. Sırrın güvenliği için şirketin SunTrust Bankasına yılda 48.3 milyon dolar ödediği söylenir. 2011’deki törenle gizli formül “Coca-Cola Dünyası” müzesine getirildi.
Coca Cola 1 Saat İçinde Vücutta Neler Yapıyor?
- İlk 10 dakikada kanınıza 10 çay kaşığı şeker giriyor.
- Yine ilk 10 dakikada kan şekeriniz kayda değer şekilde yükseliyor.
- 40 dakika içinde bir bardak koladaki kafeinin tümü dolaşıma giriyor.
- 45 dakika içinde beyinde dopamin yapımı artıyor.
- 1 saat içinde ise ani açlık isteği tetikleniyor.
Coca Cola ve Zararları
20 maddelik gizli karışım formülü ile Coca Cola; yüksek kalorisi ile şişmanlık ve diyabet sebebi olarak algılanıyor. Uzun vadede gastrit ve ülserlere de sebebiyet verebilen bu içecek, boyar maddeleri ile kanserojen etkilere sahip ve beyin hücrelerine olumsuz etkileri var. Coca Cola; 2.28 lt. suya, 2.360 kg beyaz toz şekerin eşdeğeri tatlandırıcı kullanıyor. Coca Cola’daki bilinen bir bileşeninin karaciğerde doğal bir amfetamin’e dönüştüğü kanıtlıdır. Amfetaminler bağımlılık yapan uyuşturucular gurubundadır. Aşırı kullananlarda mutluluk hissi yapar, etkisi saatlerce sürer.