Sizler için; gavs ne demek semerkand, gavs nedir kimdir, günümüzde gavs varmıdır, yetiş ya gavs ne demek, gavs kimdir, gavs nedir kutup nedir, gavs sani ne demek ve zamanın gavsı kimdir gibi sorulara cevaplar arayacağız.

Gavs, kullara yardımla vazifelendirilen, yardım eden kamil din büyüğü kişi demektir ve tasavvufta en büyük rütbelerden birisidir. “Gavs-ı A’zam” aynı zamanda Abdülkadir Geylani hazretlerinin de lakabıdır. Büyük veli Geylani, insanlara ve cinlere yardım eden “Gavs-üs-Sakaleyn” olarak da anılır. Kelime olarak Gavs şimdilerde bazı hak tarikatlarda şeyhe verdikleri ön isim olarak karşımıza çıkmaktadır. Kutub ve kutbu’l-aktâb (kutublar kutbu) da denmektedir.

Bir mana da şöyle verilebilir: Gavs (eşanlamda kutub ve kutbu’l-aktâb): yüce Allah’u Teala’nın (CC) yeryüzünde tasarruf hakkı verdiği manevi orduya başkanlık yapan kişidir. Bu kişilerin yeryüzündeki varlığının hadisi şerifler ile sabit olduğuna inanılır. Yine tasavvufta kainatın idaresinden sorumlu olduğuna inanılan velîler örgütünün başı kimedir gavs.

Gavs Nedir?

Manevi makam olarak daha çok kutup ya da kutbu’l-aktâb olarak bilindiği halde, umumiyetle kendisinden yardım talep edilmesi durumunda “yardım eden” manasında gavs ya da gavsu’l-âzam (en büyük gavs) olarak ulema arasında kendisine yer bulur. Gavslık gibi bir makama riyazet ve ibadetin fazlalılığı ile ulaşılmaz; doğrudan doğruya yüce Allah’ın (CC) bağışı ile elde edilir. Lugatta manası itibariyle Gavs; “yardım etmek, imdada yetişmek” olarak karşımıza çıkar.

Gavs Tanınabilir mi?

Gavsları bazı alametler vasıtasıyla tanınmak mümkündür. Lakin en doğru hakikati bilen ancak yüce Allah’tır (cc). Bu sebeple insanlar nihai bir hüküm verirken ve konuşurken ihtiyatlı davranmalıdır. Gavsları müritlerinin değil zamanın evliyaların tespit ettiğine inanılır. Ne yazık ki günümüzde çoğu kişi, kendi şeyhine gavs, mehdi gibi yakıştırmalar yapmaktadır.

Oysa hiç kimse kendi müritlerinin iddiası ve tezleriyle bu makamı elde edemez. Yoksa herkes kendi şeyhini gavs ilan eder dolayısıyla fitne çıkar. Tarikatın heybeti ve vakarı kalmaz. Bir veliye gavs diyebilmek için zamanın meşayih-i kiramı bu konuda fikir birliği içinde olmalıdır; Gavs-ı Hizani, Gavs-ı Geylani ve Gavs-ı Kasrevi hz. hakkında bu ittifakların mevcut olduğu bilinir.