Geniz akıntısı, her insanda zaman zaman görülebilen bir akıntıdır. Günde bir litreye ulaşabilen mukus salgısı, geriye doğru ilerleyip boğazdan yutulur. Bizler bunu pek de fark etmeyiz. Jel kıvamındaki bu salgı, burun içerisindeki mukozayı nemlendirerek bir bakıma temizler. Bu yol üzerinden buruna giren toz, polen vb maddeler temizlenir. Lakin bazı rahatsızlıklar neticesinde bu “geniz akıntısı” oranı artar. Kıvamında yoğunlaşma ve koyulaşma olabilir. İşte bu gibi hallerde geniz akıntısı rahatsız edici bir duruma gelebilir. Burunla ilgili sinüzit ve çeşitli sorunlar bu artışa neden olabilir.
Salgıları oluşturan ilaçların kullanımı, reflü hastalığı ya da mevsim geçişleri, sigara içilmesi ve az su tüketilmesi geniz akıntısını hissedilir duruma getirebilir. Durum sonucu burunda şişme, yüzde dolgunluk veya tıkanıklar oluşabilir. Balgam hissi ve sık burun temizleme hissi görülebilir. Yine oluşabilecek öksürük ve boğazda gıcık balgamlı ve kuru olabilir. Geniz akıntısı; faranjit, kulak iltihaplanmaları ve bronşiti tetikleyebilecek bir rahatsızlıktır. Kusma, mide bulantısı ve öğürme de yaşanabilir.
İnce endoskoplarla burun içi muayene yapılır. Burun ve bölgesi optik kameralar ile detaylı olarak incelenir. Öncelikle sprey ve ilaçlar ile tedavi benimsenir. Burnun çeşitli su karışımları ile yıkanması da oldukça fayda getirir. Endoskopik muayene ile hasta takibi çok mühimdir. Bol su içilmesi, sigaranın mümkünse bırakılması çok önemlidir. Geniz akıntısı bu şekilde yoğunluğunu kaybedecektir. Sinüzit veya burun eti büyümelerinde ise salgı akış yollarını düzenleyebilecek operasyon gerekebilir. Bozuk yapıdaki aşırı büyük burun etleri de bu tip sorunlara yol açabilmekte.
Geniz akıntısını engellemek için günde 2.5 litreye kadar su içilmesi tavsiye ediliyor. Tozlu dumanlı ve havası kirli mekanlardan da yine uzak durmak gerekiyor. Alerjenlerle temas, alerjisi olanlar için mühimdir. Kaçınmak gereklidir. Mukusu kalınlaştıran süt ürünlerini azaltabiliriz; tuzlu su ile gargara, buhar banyosu, aşırı mukusu gevşetebilecek tarçın ve kekik, sodyum klorür içerikli damlalar, kafeini azaltmak etkili olabilir. 1-2 kaşık zencefil ve aynı şekilde 1 çay kaşığı kekik ekleyerek bir çay hazırlayabiliriz. En doğrusu vakit geçirmeden bir hekime danışmak olacaktır.
Basit geniz akıntıları 5 ila 10 gün içinde çözüme kavuşturulabilir. Akut iltihaplı sinüzitlerde 15 güne varan tedaviler gerebilir. Kronik sinüzitlerde ise ayları bulan zamanlara ihtiyaç olacaktır. Mukoza sorunu olan burun işleyişi bozulmuş hastalar, en az 3-4 hafta yıkama ve kortizonlu spreyler alır. İlacın netice vermediği durumlarda sinüs boşlukları ve kanalların durumunu görmek için sinüs tomografisine başvurulabilir. İlaçların netice vermediği durumlarda başvurulan sinüs ameliyatının ortalama süresi 1 saattir. Sonrasındaki çeşitli pansuman ve tedaviler 2 hafta ile 2 ay arasında sürebilir. Polipli sinüzit hastalarını senede 1-2 defa takip etmek kafidir.
Geniz Akıntısı ve Sebepleri
Grip, alerjiler, sinüs iltihabı, çocuklarda görülebilecek ‘buruna sıkışmış nesne’ gibi durumlar, gebelik; bazı doğum kontrol hapları yahut ilaçları, burun bölgesindeki anatomik sorunlar, havalardaki ani değişimler, baharatlı gıdalar veya kafein; parfüm-temizlik ürünleri-toz gibi bazı kimyasallar ya da tahriş edici uçucu maddeler.