Özellikle baykuş gibi bazı türlerin ötmesi, bazı hayvanların da uluması farklı kültürlerde farklı şekillerde yorumlanabilmektedir. Bunlardan bir kaçı uğur kabul edilirken, umumiyetle uğursuzluk, çoğu zaman da ölümün bir işareti olarak kabul edilmektedir. Oysa İslam dini esaslarına göre bu tür inanışların tümü batıldır, hurafedir. Buna rağmen toplumlarda ne yazık ki pek çok kişi bunlara halen inanır. Nitekim konuya alakalı araştırmaları da toparlamamız gerekir:
Halk mitolojisinde ölümü önceden haber verdiğine inanılan işaretler arasında konumuz hayvanlarla alakalı olanlar büyük bir yer kaplar.
Hayvanların bizlerde bulunmayan kimilerine göre kabiliyet ve sezişleri, biçim özellikleri, uğurlu ya da uğursuz kategorilendirmesi de bu türden kabullenmelerin biçimlenmerek evrensel bir çizgiye oturmasında büyük bir rol oynamaktadır. Evcil ve yabani hayvanların ulumaları, ötüşleri, böğürerek kişnemeleri ve belli hareketleri, uçuş istikametleri, alışılmadık davranışları, yaklaşan bir kaybın ilk belirtileri ve işareti olarak kabul edilmektedir.
Kedi, köpek, at, koyun, keçi, öküz ve inek gibi evciller; kurt, tilki, yarasa, çakal, yılan gibi yabaniler; tavuk, horoz, kaz gibi kümes hayvanları; baykuş, karga ve leylek gibi yabani kuşları listeleyebiliriz. Bunların içinde özellikle horoz, köpek, eşek ve baykuşlarla alakalı olanlar çok yaygındır.
Sadık ve sezi kabiliyeti gelişmiş evcil bir köpeğin sadece uluması ile değil uluma biçimi, zamanı ile de uluduğu yere yaklaşan bir ölümü haber verdiğine inanılmaktadır. Köpeğin bu türden ulumalarını önlemek için köpek kovalanarak taşlanır, önüne ekmek doğranır yahut “başını ye” denir. Bana göre son derece sevimli hayvanlar olan baykuşlar da yıkıntılarda ve virane yerlerde yuvalaması bir ölüm kuşu olarak etiketlenmesinin temelinde yatan nedenlerdendir.
Baykuşun da tıpkı köpek benzeri sadece ötmesi ile değil; ötüş biçimi ve zamanı, konduğu ve öttüğü yerle de ölüm habercisi olduğu ne yazık ki kabul ediliyor.
Yeri gelmişken alakalı şehir efsanelerini de listelemek gerek:
- Akşam ve yatsı okunurken köpek ulursa civarda biri ölür.
- Gece vakitsiz öten horoz savaş çıkacağına işarettir.
- Tavşan, tilki veya kara kedi yol keserse uğursuzluk görülecektir.
- Yılan görülmesi ise uğura işarettir.
- Kara karga kimin hanesinde öterse evden cenaze çıkar.
- Baykuş evde öterse yine cenaze çıkacaktır.
- Baykuş ötüşü bela ve kaza olarak da yorumlanır.
- Ala karga ötüşü ise haneye müjdedir.
- Sesli öten kurbağalar yağmur yağacağına işarettir.
Burada şu hadisi şerifle korkularınızı giderelim. Dinimiz İslam herhangi bir nesne ya da canlıyı uğurlu veya uğursuz kabul etmez. Nitekim Ebu Hüreyre’den (RA) rivayetle Peygamber efendimiz (sav) tüm Müslümanlara şöyle buyurmaktadır: “Baykuş ötmesinde şer (kötülük) yoktur. Herhangi bir şeyde uğursuzluk da yoktur.”
Peygamberimiz yine bir başka hadislerinde de, hayvanlara seslerine vs dayanarak geleceğe dair hükümler vermeyi “sihir ve kehanet nev’inden” görerek bizlere yasaklamıştır.
Herkesçe malumdur ki hayvanlar herhangi bir zamanda herhangi bir sebeple ötebilir ya da uluyabilir. Bu durumları kötüye yorumlamak kişilerin inancını zaafa uğratır.
İnsanın ölmesi haşa hayvanların seslerine önsezilerine değil yüce Allah’ın (CC) takdirine bağlıdır. Bizler, Müslümanlar olarak her canlının vâdesi gelince göçüp gideceğine inanınız. Çünkü Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Aranızda ölümü takdir eden (keyfiyetini, zamanını, mekanını ve ömrün müddetini tayin eden) biziz ve biz önüne geçilebileceklerden değiliz”.
Yüce Mevlanın emri ve takdiri değişmez bir kanun olduğuna göre kimse kuş ötüşü ve ulumalardan manalar çıkarmasın.