Nike Golf ve Air Jordan gibi alt markalarının yanı sıra, Converse gibi bağımsız markaların da sahibi olan Nike; ABD merkezli dünyanın önde gelen spor giyim ve aksesuar firmasıdır. Dünya çapında 30 bin çalışana sahip şirket, neredeyse tüm üretimini uzak doğu Asya’da gerçekleştirir. 2007’deki 10,9 Milyar € net cirosu, Manchester United ve Barcelona sponsorlukları Nike’ı öne çıkarsa da, doğaya zarar vermek ve çocuk işçi çalıştırmak gibi konularda da sürekli mahkemelik olurlar.
Stanford’da MBA yapan Oregon’lu koşu antrenörü Phil Knight tarafından 1971’de kurulan Nike’ın Swoosh simgesi ya da kimilerine göre logosu, Carolyn Davidson adlı bir üniversiteli tarafından 35 dolara çizilir. Knight her ne kadar logoyu beğenmese de Blue Ribbon için bu logo kullanılır ve Davidson’a önceden anlaşılmış olan 35 Dolar ödenir. İlk zamanlar sadece koşu ayakkabıları üretirler. “Ne kadar ucuza çizilmiş” diyen okuyucular için 2008’den de bir veri paylaşalım.
Vietnam’da Nike için her yıl 75 milyon çift ayakkabı üreten işçiler, 59 dolarlık aylık ücretlerinin yüzde 20 yükseltilmesini, koşullarının düzeltilmesini ve yemek kalitesinin arttırılmasını istedikleri için 2008’de greve gider. Neredeyse 181 TL maaşa çalışıyorlarmış belirtelim.
Her sene bir milyar ürün satan Nike firmasının ismi Yunan zafer tanrısı olan Nike’den gelmektedir.
Günümüzde ABD ayakkabı pazarının 3’te 2’sine sahip Nike’ın ilk modelleri Balık ve Kangurudan İmal Edilir
Diğer koşucu ortak Bill Bowerman 1950’lerde Oregon Üniversitesinde antrenör iken, ithal ayakkabıların tasarımından hiç hoşlanmıyordu. Almanya’dan ithal ayakkabılar, sporculara yeterli gelmiyor ve ihtiyaçlarını karşılamıyordu. Bunun üzerine Bowerman kendi tasarımlarını devreye soktu. Bu tasarımlarda; kadife, kanguru derisi, balık derisi ve geyik postu kullanan Bowerman, okul atleti Phil Knight üzerinden ilginç tasarımlarını test etme imkanı buldu.
İlk ayakkabıları waffle makineleri kullanılarak yapılır. Bu tasarım, koşucuların pisti daha iyi kavramasına yardımcı olmak için kullanılıyordu. Sonraları bu tekniğin patenti 1974’te alınacaktır.
Nike, bir okul ödevi olarak kurulur
Oregon Üniversitesinde kendisinden iş planı istenen Knight, Japonya’da daha ucuz ve daha iyi ayakkabı üretileceği iddiasından hareketle; öğrencilere pazarlanmaya yönelik bir ayakkabı markası önerdi. Nike, Phil Knight ve Bill Bowerman ortaklığıyla ilk kurulduğu zamanda adı Blue Ribbon Sports idi. 1964’te Bowerman ve Knight, Japanese Onitsuka Tiger koşu ayakkabılarını ithal eden ve temsilciğini üstlenen Blue Ribbon Sports firmasını kurarlar. Bowerman, ürünleri koşuculara uygun hale getirebilmek için üzerinde değişiklikler yapıyor, Phil Knight da bu ayakkabıları arabasının bagajında satıyordu.
1983’te Nike logosunu tasarlayan üniversite öğrencisine hisse vererek teşekkür eder. Şu an bu hisseler 700 bin dolar değere sahiptir.
İlk Üretilen Nike Ayakkabıları Parçalanmaya Karşı Son Derece Dayanıksızdı
1971’de bilindik logosuyla satışa çıkan ilk spor ayakkabısı krampon modeliydi. Ancak Ayakkabı, sıcak Meksika’da üretilmişti ve firma ayakkabıyı farklı iklimlerde test etmeyi düşünememişti. Kış aylarında antrenman yapan atletler kramponu denediklerinde ayakkabının tabanının çatladığını fark ettiler. Nike, ürettiği 10 bin ayakkabının çoğunu, stokları tüketmek adına 7,95 $ satmak zorunda kaldı.
10 dakikada tükenen, normalde 245 dolar olan Kanye West’in Air Yeezy 2 ayakkabıları, şu an e-Bay’den 15 bin dolara alıcı bulabiliyor.
Beatles davası ve katilin sözlerinden esinlenerek oluşturulan Nike sloganı
Nike firmasına karşı dava açarak 15 Milyon Dolar talep eden Beatles, Air Max ayakkabısı reklamı için “Revolution”ın lisansını alan firmaya savaş açar. Nike ise bu davayı protesto ederek söz konusu reklamlarını 1988’e kadar yayınlamayı sürdürdü. Gelelim slogana. Katil Gary Gilmore’un kurşuna dizilerek idam edilmeden önceki son sözleri “Let’s do it” (Haydi yapalım) idi. Olaydan yaklaşık on sene sonra, reklamcı Dan Wieden, Nike’ın yeni kampanyası için slogan bulmaya çalışırken aklına bu olay gelir. Gilmore’un son sözlerinden esinlenip sloganı “Just do it” (Yap gitsin) olarak belirledi ve slogan tepkilere rağmen kalıcı oldu.
YouTube’da ilk kez bir milyon kişi rakamına ulaşan video Nike’ın reklamıydı. Nike 2000’de ve 2002’de reklamlarıyla iki kere Emmy ödülü kazanmıştır.
Ailesi, Micheal Jordan’ı Nike ile görüşmesi için ikna eder
Kolej yıllarında ve kariyerinin başlarında, Jordan’ın sevdiği ayakkabısı Adidas idi. Adidas’da maddi sorunlar yaşanmaya başladığında, Jordan’ın menajeri David Falk ona Nike ile görüşmesi gerektiğini belirtir. Jordan reddeder ve Adidas ile devam etmek istediğini söyler. Ancak daha sonra aile büyükleri tarafından, Falk’un önerisine uyması konusunda ikna dilir ve 1984’te Jordan, Oregon’daki Nike genel merkezine giderek firma ile anlaşma sağladı. Jordan ilk defa Nike giyecekti.
Dünya’nın en büyük Nike mağazası 12 kilometrelik alana yayılan 4 katlı Londra mağazasıdır.