Ölüler Kabirlerine Gelenleri Görür mü?

Umumiyetle ana-baba, diğer akraba ve dost kabirleri, Allah’tan ruhları için dua ve istiğfar etmek için ziyaret edilir. Ölüler adına yapılan hayır sevapların onlara ulaşacağı sahih hadis ve icma delilleri ile sabittir. Ölülerimizi ziyaret esnasında, onların ruhları için Allah’a dua edilir, Kur’an okunur, yapılan iyiliklerin sevapları bağışlanır.

Kabirlere ağaç dikmek sevaptır. Dikilen ağaç ve bitkilerin ölünün ruhundan azabın hafifletilmesine sebep olacağına dair hadisler mevcuttur. Hristiyanlar gibi kabirlere çelenk götürmek mekruh olarak görülür. Dualar ve istiğfarların ölülerimizin ruhları için son derece faydalı olacağına şu ayet-i kerime de delalet eder:

“Ey Rabbimiz, bizi ve iman ile bizden önce geçmiş olanları yarlığa. İman etmiş olanlar için kalbimizde bir kin bırakma” (Haşr, 59/10).

Peygamber Efendimiz (asm) bir kabir yanından geçerken yanındakilere “Selam size ey müminler yurdunun sakinleri!” şeklinde selamlamalarını yani selamlamalarını emretmişlerdir. (Müslim, Cenaiz, 102; Ebu Davud, Cenaiz, 79; Nesâî, Taharet, 109; İbn Mace, Cenaiz, 36, Zühd, 36; Muvatta’, Taharet, 28)

Selam anlayana verileceği hususundan hareketle, ölüler de ziyaretçilerini tanıyorlar demektir. Alim İbn Kayyım el-Cevziyye de kabirdekilerin umumiyetle cuma ve cumartesi’leri dua edenlerden, ziyaretçilerden ve evlatlarının iyi davranışlarından duydukları sevinci aktarırlar. (İbn Kayyım el-Cevziyye, Kitâbu’r-Ruh, 10)

“Mezardaki ölü kardeşleriniz için yüce mevla Allahü teâlâdan şiddetle korkunuz! Yaptığınız işler ve ameller, onlara gösterilir.” Hakim-i Tirmizi bu rivayeti Numan b. Beşir’den nakletmiştir. (Nevadiru’l-Usul, 2/259; İbnu Ebiddünya, el-Menamat, 1/ 5; Beyhaki, Şuabu’l-İman,12/471 ) “Yaptığınız işler, ölülere bildirilir. İyi işlerinizi görünce son derece sevinirler. Yaptığınız kötü işlerinizi görünce çok üzülürler.” (İbnu Ebiddünya, el-Menamat, 1/9)

Ziyaretçi kişi kabirlerin başında kolayına gelen Kur’an ayetlerinden bazılarını okur. Kabirlerde Kur’an okunması bilinen bir sünnettir. Çünkü okunan Kuranların sevabı oradakilere ulaşır. Ölü de o an hazır olan gibidir. Onun hakkında da Allah’ın rahmeti umulur. Kur’anı Kerim okumanın peşinden kabulü umularak ölülere dua edilir. Zira dualar ölülere faydalıdır. Kıraatin peşinden yapılan dua kabul olunmaya daha yakındır. (Vehbe Zühayli, İslam Fıkhı Ansiklopedisi, III/91-92)

Kabirleri ziyaret eden kişilerin Yâsin suresini okuması müstehaptır. Zira Hz. Enes’ten rivayetle, Peygamberimiz Resulullah (asm) bizlere şöyle buyurmuştur: “Her kim kabristana girer de Yâsin’i okur ve sevabını ölmüşlerine bağışlarsa, o gün yüce mevla Allah Teâlâ azaplarını hafifletir. Kendisinin de bu kabristandaki mevtalar sayısınca sevabı olur.”