Şehidlik, yüce dinimiz İslam’da da buyrulduğu üzere kişinin ulaşabileceği en büyük mertebedir. Günah ve kusurların affedileceği yüce mevla katında; kadir ve kıymetleri pek yüce olacak şehitlik rütbesinin ahiretteki en büyük rütbe olacağı, peygamberlikten sonra geldiği sıkça ifade edilmiştir.
Bazı alimler denizde Şehid olmanın, kul borcuna dahi kefaret olacağını ileri sürmüşlerdir. Şehid olan insanların kul hakkı dışındaki bütün günahları affedilir. Hz. Muhammed (SAV), Uhud´da hakka yürüyen yetmiş şehitle ilgili alakalı şunu bildirmiştir:
“Kardeşleriniz Uhud’da şehit olunca, Allah onların ruhlarını yeşil kuşların cevfine koydu. Cennetin nehirlerinden içerler, meyvelerinden yerler. Arşın gölgesinde asılı altından kandillerde yerleşirler. Yiyecek, içecek ve istirahatlerinin güzelliğini görünce, “Keşke, derler Cennette hayatta olup, rızıklandırıldığımızı biri dünyadaki kardeşlerimize haber verse. Ta ki, cihaddan geri kalmasınlar, savaş esnasında kaçmasınlar.”
Cenab-ı Hak, “Sizin bu halinizi onlara ulaştıracağım.” der ve şu ayetlerle bildirir.” (Ebu Davud, Cihad, 25)
“Allah yolunda öldürülenleri sakın ölü sanmayın. Bilakis onlar diridirler, Allah’ın lütfundan kendilerine verdikleri ile sevinçli bir halde, Rableri katında rızıklandırılırlar. Arkalarından gelecek olanlara şunu müjdelemek isterler: Onlara hiçbir korku yoktur ve onlar üzülmezler. Allah´tan bir nimeti ve lütfu ve Allah´ın mü´minlerin ecrini zayi etmeyeceğini müjdelemek isterler.” (Al-i İmran, 3/169-171)
Şehîd-i Kâmil Kime Denir?
Muharebede öldürülenler; asiler, eşkıyalar, anarşistler veya evinde hırsızlar tarafından öldürülen kimseler, hem dünya hem de âhiret itibariyle şehid sayılır ve bu kimselere, şehîd-i kâmil denir. Şehîd-i kâmiller, yıkanmadan kanlı elbiseleri ile gömülürler. Hz. Ömer (RA) ile Hz. Ali (RA) de bu şartlardan biri bulunmadığı için yıkandılar; Hz. Osman (RA) ise, yıkanmadan gömüldü. Bir Müslümanın şehîd-i kâmil olabilmesi için altı şart gereklidir: 1. Müslüman olmak. 2. Akıllı olmak. 3. Bâliğ olmak. 4. Cünüp olmamak, hayız ve nifas halinde bulunmamak.
5. Vurulmanın akabinde hemen vefat etmiş olmak. Vurulduktan sonra, ölmeden önce, yeyip içer, tedavi görürse, vurulduğu yerden başka yere taşınırsa yahut üzerinden bir namaz vakti geçecek kadar yaşarsa, kâmil şehidlik mertebesinden çıkar. Uhrevî şehîd olur.
6. Öldürülmüş olmasından dolayı, öldüren kimseye kısas icab etmek. Yani, kasden öldürülmüş olmak. Hatâen öldürülme durumlarında, katile kısas vâcib olmadığı için, maktûl şehîd-i kâmil kısmına girmez.
“Şehid olmayı Yüce Allah’tan samimi olarak dileyen kimseyi, Allah, rahat yatağında vefat etse bile, şehidlerin derecesine eriştirir.” (Müslim, İmâre, 156, 157; Ebû Davud, İstigfâr, 26; Neseî, Cihâd, 36; ibn Mâce, Cihâd, 15).
Şehîd-i Uhrevî Kime Denir?
Dünya itibariyle Şehit olarak kabul edilmeyen, yani, yıkanıp kefenli olarak toprağa verilen, lakin ahirette Şehid muamelesi gören Müslümanlara şehîd-i uhrevî denmektedir. Şehîd-i kâmil olmanın şartlarından birini kaybeden kişiler, ifade ettiğimiz bu kısımda kabul edilirler. * Suda boğulanlar. * Ateşte yananlar. * Enkaz altında kalanlar. * Veba gibi bulaşıcı bir hastalıktan ölenler. * Sıtma gibi ateşli hastalıktan ölenler. * İlim yolunda ölenler. * Ciğer hastalıklarından ölenler. * Doğum sırasında veya lohusa iken ölen kadınlar. * Baş ağrısından ölenler. * Karın ağrısından ölenler. * Ailesinin nafakasını helalinden kazanmak için çalışırken ölenler. * Cuma gecesi ölenler. * Gurbet memleketlerde vefat edenler. * Akrep, yılan sokması gibi sebeplerle vefat eden kimseler de ahiret şehidi sayılır.